ภาวะเท้าแบน อุ้งเท้าสูง แผ่นรองเท้าช่วยได้จริงไหม?

ก่อนอื่นเรามาทำความเข้าใจกันก่อนดีกว่าว่าทำไมอาการนี้ถึงเกิดขึ้น

ภาวะเท้าแบน คือการที่สภาวะที่เข่าเราบิดเข้าด้านใน ข้อเท้าบิดเข้าด้านในส่วนพื้นเท้าจะบิดออกด้านนอก ซึ่งลักษณะที่ไม่ปกตินี้จะนำไปสู่อาการบาดเจ็บของหัวเข่า เอ็นฝ่าเท้า และเอ็นร้อยหวายได้ คนที่เกิดอาการนี้สามารถเกิดอาการการหดตัวของกล้ามเนื้อขาด้านหลังและบริเวณน่องขาร่วมด้วย ซึ่งมันจะส่งผลกระทบต่อเนื่องจนถึงบริเวณหลังล่างไปตามแนวของกระดูกเชิงกรานของร่างกายเรา

ภาวะอุ้งเท้าสูง หรือบางครั้งเราจะเรียกกันว่า ขาโก่ง เกิดจากการที่ขาเรารับน้ำหนักเกินไปที่บริเวณเข่าเลยทำให้เกิดอาการบาดเจ็บกล้ามเนื้อภายในได้

จากทั้งสองสภาวะอาการนี้สามารถมองได้ว่าถ้าเราเดินอย่างไม่ถูกต้อง เช่น การเดินลงน้ำหนัก หรือการเดินผิดวิธีที่ทำให้เท้าเรารับน้ำหนักโดยตรงจากส้นเท้าจนถึงปลายเท้า ทำให้กล้ามเนื้อเท้าเราหดตัวและเราจะไม่สามารถเดินได้อย่างถูกวิธีอีกต่อไป เพราะข้อเท้าเราจะเกิดภาวะข้อเท้าล้ม ซึ่งก็คือลักษณะที่ข้อเท้าจะเอียงเป็นมุมบิดเข้าด้านใน อย่างเห็นชัดเจน ซึ่งจะเกิดผลเสียต่อการเดิน วิ่ง ทำให้ข้อเท้าบาดเจ็บ กล้ามเนื้อต้องทำงานหนักมากขึ้น  ซึ่งอาจจะทำให้มีผลต่อหลัง หน้าแข้ง และหัวเข่าเราด้วย

ดังนั้นย้อนกลับมาที่คำถามที่ว่า แล้วแผ่นรองอุ้งเท้าจะช่วยลดการเกิดภาวะอุ้งเท้าแบน หรืออุ้งเท้าสูงนี้ได้ไหม? คำตอบก็คือ ไม่ได้ช่วยทำให้ภาวะนี้หายไปร้อยเปอร์เซ็น เพียงแต่จะช่วยบรรเทาอาการบาดเจ็บให้ดีขึ้นในระยะสั้น เพราะการใช้แผ่นรองเท้าเป็นเพียงการแก้ปัญหาที่ปลายเหตุ คนที่มีภาวะอาการนี้ควรที่จะแก้ที่ต้นเหตุด้วยการฟื้นฟูบำบัดอย่างถูกวิธี

เท้าเราสามารถส่งผลต่อสรีระท่าทางได้ไหม?

จากที่กล่าวมาข้างต้น ถ้าเท้าเราสูญเสียการเคลื่อนไหวอย่างถูกวิธี ข้อจ่อเราก็จะทำงานผิดที่ เช้าถ้าเรามีภาวะเท้าแบน เข่าเราก็จะมาทำหน้าที่แทนส้นเท้าที่จะรับน้ำหนัก และจะทำให้เกิดอาการบาดเจ็บบริเวณกล้ามเนื้อขาส่วนล่างและมันก็จะส่งผลกระทบต่อกระดูกที่ต้นขา ข้อต่อ และหลังล่างเรียงกันไป

แล้วเท้าแบนหรืออุ้งเท้าสูงมันส่งผลต่อสรีระท่าทางเราอย่างไร?

โดยปกติแล้วร่างกายเราจะสามารถรับน้ำหนักได้75%จากกระดูกเชิงกราน ซึ่งเราต้องเคลื่อนไหวให้ถูกวิธีเพื่อที่น้ำหนักในแต่ละส่วนมันจะกระจายได้อย่างถูกต้องและสนับสนุนกันได้ แต่ในกรณีที่เป็นภาวะเท้าแบนหรืออุ้งเท้าสูง การลงน้ำหนักขณะเคลื่อนไหวในแต่ละส่วนจะไม่เท่ากันเพราะน้ำหนักเราจะไปรวมอยู่ที่หลัง เข่า และที่คอหรือไหล่ก็มีร่วมด้วย ดังนั้นเราจะเห็นได้เลยว่าเท้าของเรานั้นมีส่วนสำคัญและเชื่อมโยงกับอวัยวะและกระดูกส่วนต่างๆของร่างกายอย่างกระดูกเชิงกราน คอ และศรีษะ

นี่เลยเป็นเหตุผลหลักที่เราต้องมีการวิเคราะห์ร่างกายระหว่างการconsult โดยที่เราจะต้องวิเคราะห์การเดิน การนั่ง การยืนของลูกค้าอย่างละเอียด เพื่อให้เข้าใจองค์รวมของสรีระท่าทางของลูกค้า รวมถึงสามารถหาสาเหตุถึงอาการบาดเจ็บของลูกค้าได้

Knock knee🦵
การผิดรูปของข้อเข่าแบบเข่าชนกัน (Knock knee) หรือขารูปทรงเป็ด คือ ภาวะหรือลักษณะของหัวเข่าที่มีการบิดหรือเอียงเข้าไปในทิศทางด้านในของลำตัว (Internal rotation)

🕵️เช็คตัวเองง่ายๆ ยังไงได้บ้าง?
ในผู้ที่มีภาวะการผิดรูปแบบเข่าชนกัน จะไม่สามารถยืนเท้าชิดกันได้ เนื่องจากองศาระหว่างกระดูกต้นขา (Femur) และกระดูกหน้าแข้ง (Tibia) ที่มากจนทำให้ข้อเข่าหักเข้ามาชนกันมากกว่าปกติ จึงจำเป็นต้องยืนกางเท้าทั้ง 2 ข้างออกจากกันเท่านั้น ในบางครั้งจึงอาจพบผู้ที่มีภาวะผิดรูปประเภทนี้เดินขาถ่างๆ ซึ่งเป็นเพราะถ้าเดินเท้าชิดกัน เข่าของเขาจะกระแทกกันนั่งเอง

การเกิด Knock knee สามารถอธิบายในลักษณะของ Muscle imbalance คือกล้ามเนื้อ Adductor Group หรือ Inner thighs (กล้ามเนื้อต้นขาด้านใน) มีแรงตึงตัวและลักษณะที่หดสั้นเป็นอย่างมาก จนกลุ่มกล้ามเนื้อ External Rotation ของขา (กล้ามเนื้อก้นและกล้ามเนื้อที่ใช้ในการหมุนขาออก) ดึงออกสู้แรงไม่ได้ จึงเกิดขาทรงเป็ด บิดเอียงมาด้านใน

Knock knee ส่งผลกับชีวิตประจำวันเราอย่างไร?
👉 ผู้ที่เป็น knock knee เวลาย่อเข่า เดิน หรือวิ่ง จะส่งผลให้ Load ลงไปด้านหนึ่งของเข่ามากเกินไป ซึ่งประเภทของ knee joint เป็นรูปแบบ hinge joint หรือบานพับตรงๆ หากมีการบิดเอียงพร้อมกันกับการพับ จะทำให้เกิดการเสียดสี และสร้างความเสียหายภายในข้อเข่า ไม่ว่าจะเป็นหมอนรองข้อเข่า เอ็นในข้อเข่า หรือกระดูกลูกสะบ้าเข่า ซึ่งอาจเป็นจุดเริ่มต้นของโรคข้อเข่าเสื่อมได้
👉 ส่งผลให้เกิดภาวะเท้าแบน Flat feet จาก muscle imbalance
👉 ส่งผลให้กล้ามเนื้อ hip flexor ดึงกระดูกเชิงกรานให้คว่ำมาด้านหน้า (anterior pelvic tilt) เกิดหลังแอ่นและทำให้ปวดหลังส่วนล่างได้
👉 ความสูงอาจลดน้อยลงจากองศาของข้อเข่าที่บิดหมุนมากขึ้น

การออกกำลังกายในผู้ที่มี knock knee
เน้นการคลายกล้ามเนื้อกลุ่มต้นขาด้านในหรือ Hip Adductor Group เพื่อลดการตึงตัว และสร้างกล้ามเนื้อ Gluteus Medius และ Hip External Rotator

– Fascia release at plantar fascia and inner thigh may be using massage ball 1 minute
– Clam shell x 8 each side
– Butterfly goin stretch 10sec
** Do all of these 3 sets/day

.